Nhiều yếu tố có thể dẫn đến việc trẻ em bị nhiễm trùng đường tiêu hóa, có thể đe dọa nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ nếu không được chăm sóc. Những bệnh nhiễm trùng này, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, cần được điều trị nhanh chóng và thích hợp để tránh những hậu quả nghiêm trọng có thể xảy ra đối với sức khỏe. Vì vậy, cần phải ưu tiên các biện pháp ngăn ngừa và xác định các triệu chứng của căn bệnh này.
Danh Mục
Nguyên do và cơ chế gây nhiễm trùng tiêu hóa
Vì sao trẻ nhỏ thường bị nhiễm trùng đường tiêu hóa?
- Yếu tố từ trẻ: Hệ miễn dịch của trẻ chưa hoàn thiện, trong khi kháng thể trong sữa mẹ truyền sang giảm dần hoặc các bé bú sữa công thức không nhận được kháng thể. Hệ miễn nhiễm của trẻ suy giảm khi các bé bị suy dinh dưỡng hoặc sau khi mắc các bệnh khác. Trẻ nhỏ thích khám phá xung quanh và chưa đủ nhận thức để biết “dơ-sạch” nên tăng nguy cơ xúc tiếp với mầm bệnh.
- Yếu tố từ môi trường sống: Thức ăn, nước uống của trẻ bị nhiễm khuẩn. Môi trường sống ô nhiễm, kém vệ sinh. Do ở trong khu vực ổ dịch, liền có các ca bệnh về tiêu hóa.
Các tác nhân gây bệnh:
Có nhiều tác nhân có thể gây tiêu chảy ở trẻ. Các tác nhân này có thể thâm nhập vào đường tiêu hóa của trẻ qua thức ăn, nước uống bị nhiễm bẩn hoặc tiếp xúc với người hoặc động vật bị bệnh. Trong đó có thể chia thành 3 nhóm:
- Vi khuẩn: Có rất nhiều loại vi khuẩn có thể gây tiêu chảy ở trẻ con, như Escherichia coli (E.coli), Shigella, Salmonella, Campylobacter jejuni, Vibrio cholerae…
- Virus: Rotavirus, Norovirus, Adenovirus…
- Ký sinh trùng: Giardia lamblia, Cryptosporidium parvum, Entamoeba histolytica…
Triệu chứng bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa
Triệu chứng và mô tả của nhiễm trùng tiêu hóa ở trẻ thơ có thể khác nhau tùy thuộc vào loại tác nhân gây bệnh, mức độ nhiễm trùng và độ tuổi của trẻ. Một số triệu chứng thường gặp là:
- đi tả: Có thể nói đây là dấu hiệu phổ thông nhất. Các vấn đề về tiêu hóa thường sẽ dẫn tới bé bị đi tả. Phân lỏng, nước hoặc nhầy, có thể lẫn máu. Trẻ ỉa nhiều hơn thông thường thậm chí cả chục lần.
- Nôn mửa: Đây là triệu chứng phổ biến ở các bé bị nhiễm trùng tiêu hóa do virus. Trẻ nôn nhiều, mệt mỏi và thường nôn sau khi ăn.
- Sốt: Sốt cao, lên đến 39-40 độ. Là triệu chứng thường gặp khi trẻ nhiễm trùng đường tiêu hóa do vi khuẩn.
- Đau bụng: Một số bé cũng sẽ bị đau bụng. Các cơn đau có thể là đau quặn từng cơn, tập kết ở vùng dưới rốn hoặc hai bên hông.
- Biếng ăn: Trẻ bị bệnh thường mất cảm giác thèm. Các bé có thể chối từ ăn hoặc ăn rất ít.
- mệt mỏi: Là triệu chứng phản ảnh sự suy giảm năng lượng của trẻ do nhiễm trùng tiêu hóa. Trẻ có thể lười vận động, buồn ngủ hoặc khóc quấy.
Dấu hiệu bệnh nặng
Ngoài ra, nếu nhiễm trùng tiêu hóa kéo dài hoặc nặng, trẻ có thể có các dấu hiệu của mất nước và suy dinh dưỡng, như:
- Khát nước, bé thiếu nước vì tiêu chảy nhiều.
- Miệng khô lưỡi khô, môi có thể nứt rạn vì thân mất độ ẩm do thiếu nước.
- Mắt lõm sâu, đây cũng là dấu hiệu thiếu nước khi da quanh vùng mắt của bé co lại dẫn tới hốc mắt như sâu hơn.
- Da xỉn màu vì thiếu máu do thiếu dinh dưỡng, làn da xanh và tái hơn bình thường.
Chẩn đoán và điều trị nhiễm trùng tiêu hóa
Chẩn đoán
Việc chẩn đoán dựa vào nhiều Yếu tố như triệu chứng lâm sàng, tiền sử bệnh, rà soát thể lực và xét nghiệm. Một số xét nghiệm phổ quát:
- Xét nghiệm nước đái: Để loại trừ nhiễm khuẩn tiết niệu, một căn do phổ biến cũng gây sốt và ỉa chảy ở trẻ mỏ.
- Xét nghiệm máu: Để soát các chỉ số máu như hồng cầu, bạch cầu, huyết đồng và CRP (protein C phản ứng).
- Xét nghiệm phân: Để kiêng kị các vi khuẩn, virus hoặc ký sinh trùng gây bệnh.
Điều trị
Việc điều trị tùy thuộc vào duyên cớ và mức độ nghiêm trọng của bệnh. Một số biện pháp điều trị chung là:
- Bù nước và điện giải: Đây là điều quan trọng nhất để ngăn ngừa và điều trị mất nước do trẻ tiêu chảy và Nôn mửa. Cần cho bé uống nhiều nước sạch hoặc điện giải ORS (oral rehydration solution) để bổ sung lại lượng nước và các khoáng vật cần yếu cho cơ thể. Không nên cho bé uống các loại nước ngọt, sữa hoặc nước ép vì chúng có thể làm tăng ỉa chảy.
- Ăn đồ dễ tiêu: Chú ý cho trẻ ăn các loại thức ăn nhẹ và dễ tiêu, cháo, bánh mì, trái cây chín. Tránh các đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, ngọt hoặc nhiều chất bảo quản.
- Điều trị triệu chứng: Có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau, hạ sốt hoặc chống buồn nôn theo chỉ định của bác sĩ. ngoại giả, có thể dùng các loại thuốc giúp thăng bằng hệ vi sinh đường ruột như men tiêu hóa hoặc probiotic để giúp hồi phục chức năng ruột và giảm đi tả.
- Điều trị kháng sinh: Chỉ dùng kháng sinh khi có chỉ định từ thầy thuốc. Kháng sinh có thể giúp giảm thời kì tiêu chảy và ngăn ngừa biến chứng nghiêm trọng như nhiễm trùng máu hoặc viêm màng não ở trẻ. Tuy nhiên, kháng sinh cũng có thể gây ra tác dụng phụ như buồn nôn, ỉa chảy hoặc dị ứng. Do đó, không nên tự tiện sử dụng kháng sinh mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ.
Đề phòng nhiễm trùng tiêu hóa ở trẻ con
Việc Phòng ngừa bệnh rất quan yếu, theo đó bác mẹ cần lưu ý:
- Giữ vệ sinh cá nhân chủ nghĩa và môi trường sống cho bé.
- Chế biến và bảo quản thực phẩm an toàn, cho bé ăn chín uống sôi.
- Tiêm phòng cho trẻ khi đủ tuổi. Một số loại vaccine có thể ngừa nhiễm trùng tiêu hóa từ một số tác nhân gây bệnh như: Sởi, quai bị, viêm gan A, viêm gan B, cúm…
